วันพุธที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2559

ถอดหัวโขนลงเถอะ กรณีดราม่าโฆษณาเที่ยวไทยมีเฮ





ว่าจะไม่เขียนเรื่องนี้แล้วเชียวในตอนแรก แต่ผมคิดว่า ควรเขียนดีกว่า เพราะไม่อยากให้สังคมไทยต้องแตกแยกกับเรื่องที่ไม่ควรแตกแยกเลย

จากกรณี MV โฆษณา เที่ยวไทยมีเฮ ที่นำตัวละครทศกัณฐ์ มาแสดงใน MV เพื่อชวนท่องเที่ยวเมืองไทยกัน ก็เกิดมีคนออกมาต่อต้าน MV ชุดนี้ โดยอ้างว่า ยักษ์ ทศกัณฑ์ เป็นตัวละครในโขนซึ่งเป็นศิลปะชั้นสูงของไทย จึงไม่ควรนำทศกัณฑ์ มาแสดงอะไรที่ตลกแบบนี้



ทีนี้ก็เกิดการถกเถียงกันใหญ่ในหมู่สังคมออนไลน์ถึงความเหมาะสมหรือไม่ที่นำตัวละครยักษฺ์ทศกัณฐ์ มาแสดง

ผมจะไม่เขียนอะไรให้ยาวมาก แต่อยากจะถามว่า คุณผู้อ่านเคยได้ยินสำนวนที่ว่า วางหัวโขนหริอถอดหัวโขนลงบ้างเถอะ กันบ้างไหม

สำนวนนี้มาหมายถึง ถ้ายึดติดกับเกียรติยศศักดิ์ศรีมากเกินไปมันก็ไม่ดี เฉกเช่น คนที่ปล่อยวางไม่เป็นก็จะทุกข์มาก

กรณีนำตัวละครโขนไปแสดงอะไรต่าง ๆ ก็มีมานานแล้ว เช่น หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์  ยักษ์วัดโพธิ์ทะเลาะกับยักษ์วัดแจ้ง ก็มีมาแล้วเป็นต้น แถมในหนังเน้นความบันเทิง ทั้งเน้นฮา เพื่อเอาใจเด็ก ๆ ซึ่งเป็นกลุ่มคนดูโดยเฉพาะ

แม้แต่ในการแสดงโขนที่โรงละครแห่งชาติ ก็จะมีบางช่วงที่ทศกัณฑ์ และ หนุมาน ก็ออกมาแสดงตลกกับพระฤาษี

โขน แม้เป็นศิลปะชั้นสูงของไทยก็จริง แต่ทั้งหมดก็เกิดขึ้นมาเพื่อความบันเทิงต่อผู้ชมทั้งสิ้น เมื่อก่อนการแสดงโขนมีแต่เจ้านายชั้นสูง ขุนนางชั้นสูงเท่านั้นได้ชม แต่ต่อมาก็มีโขนสด ที่ชาวบ้านเอามาเล่นเพื่อความบันเทิง ทำให้คนไทยรู้จักโขนมากขึ้น

ซึ่งถ้ามีคนยึดติดว่า โขนต้องแสดงในรั้วในวังให้เจ้านายชั้นสูงให้ขุนนางชมเท่านั้น ศิลปะการแสดงโขนก็คงตายไปนานแล้วกระมัง

ส่วนใน MV เที่ยวไทยมีเฮ ผมก็ไม่เห็นมีฉากไหนลบหลู่ดูหมิ่นทศกัณฐ์ แต่อย่างใด

จึงอยากถามว่า แค่ทศกัณฐ์ออกมาแสดงให้ผู้ชมขำ ถือเป็นการลบหลู่ตัวละครยักษ์ ทศกัณฐ์ เหรอครับ

คำว่า ลบหลู่ มีคำจำกัดความแค่ไหนกันแน่ ?

----------------

กรณีตัวอย่าง ถอดหัวโขน แล้วคนรักทั่วโลก



เมื่อครั้งพิธีปิดโอลิมปิก 2016 ที่ผ่านมา นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น นายชินโสะ อาเบะ ผู้ได้ชื่อว่า เป็นคนค่อนข้างหัวโบราณ หัวอนุรักษ์นิยมพอควร เขายังกล้าถอดหัวโขนแห่งความเป็นนายกรัฐมนตรีผู้มีเกียรติ ผู้เคร่งครัดออก เพื่อสวมหมวกตัวการ์ตูนเกม ซุปเปอร์มาริโอ เพื่อร่วมพิธีรับมอบการเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกครั้งต่อไปที่โตเกียวได้เลย

การที่นายกฯ ชินโสะอาเบะ ยอมถอดหัวโขนแห่งการเป็นผู้นำรัฐบาลญี่ปุ่นอันทรงเกียรติออกได้ ก็เพื่อความบันเทิงแก่คนทั้งโลก กลับทำให้เขาได้รับคำชื่นชมยกย่องจากคนญี่ปุ่นทั้งประเทศ และคนทั้งโลก จนคะแนนนิยมของนายกฯ ชินโสะ อาเบะ พุ่งสูงที่สุดในรอบ 4 ปี

ถ้าคนยึดติดมาก ก็อาจจะตำหนิได้ว่า เป็นถึงนายกรัฐมนตรีจะมาทำตัวเป็นตัวตลก เป็นตัวการ์ตูนให้ผู้คนเขาหัวเราะทำไม เสียเกียรติหมด

ขนาดคนเป็นถึงผู้นำประเทศ เขายังถอดหัวโขนลงได้ แล้วกะแค่ตัวละครในวรรณคดีที่คนแต่งขึ้น ตัวละครในวรรณคดีอินเดียที่ไทยไปรับเขามาเล่นต่อ ทำไมจะวางความถือตัวว่าสูงส่งลงบ้างไม่ได้จริงไหม

ฉะนั้น กรณีทศกัณฐ์ ได้ช่วยโฆษณาส่งเสริมการท่องเที่ยว ก็ทำเพื่อประเทศชาติไทยแท้ ๆ ไม่มีอะไรสูงไปกว่าเจตนาทำเพื่อชาติหรอกครับ

คนที่ต่อต้านโฆษณาชุดนี้ ผมพอเข้าใจว่า คุณอาจมองว่า หัวโขนมีครู มีพิธีไหว้ครู จึงควรให้ความเคารพ แต่จากโฆษณาเที่ยวไทยมีเฮ ผมไม่เห็นว่า จะลบหลู่ครูโขนแต่อย่างใดเลย

อย่าหลงเข้าใจผิด "ที่เราไหว้หัวโขน หมายถึงเราไหว้ครูบาอาจารย์โขน ไม่ใช่ไหว้ยักษ์ ไหว้ลิง ไม่ใช่เคารพนับถือกราบไหว้ทศกัณฐ์ ไม่ใช่เคารพนับถือหนุมาน นะครับ" อย่าเข้าใจสับสน

หรือเราจะให้ตัวละครโขนได้แต่อยู่บนหิ้ง จนชาวบ้านชาวช่องเข้าไม่ถึงเหรอครับ ลองคิดดูแล้วกัน

ผมอยากจะบอกว่า การที่บางคนเอาแต่ยึดติดอะไรที่มันเกินไป มันยิ่งจะทำให้โขนเราตายจากไปได้ในที่สุด

เช่นตอนนี้ คนทั้งโลกเขารู้จักโดราเอมอน รักโดราเอมอน กันไปทั้งโลกแล้ว จนโดราเอมอนกลายเป็นทูตวัฒนธรรมประจำโอลิมปิค 2020 ของญี่ปุ่นไปแล้ว

ในขณะที่โขนที่เราหลงยกว่าสูงส่งนั้น กลับไม่ค่อยมีใครรู้จักและเข้าถึงเท่าไหร่เลย แม้แต่คนไทยด้วยกันเองด้วยซ้ำ

อย่าให้โขนตาย เพราะความยึดติดอะไรที่ไม่เข้าท่าเลยครับ คนดูเขาแยกแยะออกว่า การแสดงโขนระดับสูงที่แสดงโดยนักแสดงโขนจากกรมศิลปากรน่ะ คือที่สุดแห่งศิลปะชั้นสูงของไทยอยู่แล้ว ไม่มีใครเขาไปดูถูกลบหลู่โดยไม่แยกแยะหรอกครับ

หันมารักโขนไทยอย่างถูกวิธีกันดีกว่านะ เช่น ทำให้หนุมานไทยและทศกัณฐ์ไทยโด่งดังกว่าอุลตร้าแมนหรือโดเราเอมอนก็ยิ่งดี

คลิกอ่าน รามเกียรติ์ คือ วรรณคดีเหยียดเชื่อชาติ